Spis treści

 

Współpraca międzynarodowa w zakresie edukacji

Instytucje

Towarzystwa

Bazy Komputerowe

Czasopisma

BIBLIOGRAFIA

Uzupełnienie

EURYDICE

 

 

Współpraca międzynarodowa w zakresie edukacji.

 

Temat, który zostanie poruszony w niniejszym opracowaniu nie jest zagadnieniem nowym, jednakże ciągle zdaje się zauważyć  poszerzanie istniejących baz i programów umożliwiających wymianę doświadczeń na polu rozwoju współczesnej komparatystyki.

Aby trwale zabezpieczyć rozwój oświaty, wyniki badań naukowych muszą być przekazywane szerokim kręgom społecznym. Na świecie istnieją liczne ośrodki naukowe, informacyjne i dokumentacyjne, które za swój główny cel stawiają sobie  gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie zgromadzonych informacji badawczych  dotyczących rozwoju oświaty  zainteresowanym podmiotom.

Zawsze gdy ludzie chcą osiągnąć coś szczególnego, jednoczą się i wspólnymi siłami tworzą dzieło , którego nie byłaby  w stanie udźwignąć jednostka. Dotyczy to również sytuacji, gdy istnieje potrzeba wzajemnej wymiany myśli i doświadczeń, po to by stworzyć solidne fundamenty dla rozwoju oświaty.

 

Instytucje

 

W 1925 roku powstaje przy Lidze Narodów w Genewie  Międzynarodowe Biuro Wychowania( Bureau International de l Education-BIE), instytucja ta zajęła się jako pierwsza gromadzeniem danych o systemach oświatowych w różnych krajach. W roku 1932 ukazuje się pierwsza publikacja zbiorowa pt. „Organizacja wychowania publicznego w 53 krajach”( Organisation de i Instruction publigue dans 53 pays).[1]

Po rozwiązaniu w 1946 roku Ligi Narodów powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wychowania, Nauki i Kultury UNESCO, która podjęła się kontynuacji prac nad gromadzeniem danych o systemach naukowych na świecie. W 1955 roku ukazała się publikacja pt.” Wychowanie na świecie”( Education dans le monde”, która zawierała już dane o oświacie z dwustu krajów świata.  UNESCO zajęło się w 1963 roku organizacją  Międzynarodowego Instytutu Planowania Oświatowego w Paryżu, a także Ośrodka Badań do Spraw  Odnowy Szkolnictwa  przy  Organizacji Współpracy i Rozwoju  Ekonomicznego ( OECD) i Radzie Europy (CE). [2] UNESCO  przyczyniło się do powstania wielu agend , wymienić tu należy :  Instytut Pedagogiki w Hamburgu, Międzynarodowy Instytut Planowania w Paryżu,   Regionalne Biuro  UNESCO do Spraw Szkół Wyższych w Bukareszcie ( Na Europę),  Regionalne Biuro UNESCO do Spraw Szkół  Wyższych w Caracas ( na Amerykę Łacińską ).

W 1968  w Paryżu został utworzony w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) –Ośrodek badań Oświatowych i Innowacji ( Centre for Educatinal Research and Innovation – CERI), wspiera badania i eksperymenty w rozpoznawaniu przeszkód w doskonaleniu systemów oświatowych.

Na uniwersytecie w Chigago w 1957 roku powstał Ośrodek Pedagogiki Porównawczej

( Comparative Education Centre), który oprócz problematyki badawczej zajmuje się kształceniem komparatystów na kursach magisterskich i doktoranckich.

W Frankfurcie nad Menem znalazł swoja siedzibę Niemiecki Instytut Międzynarodowych Badań Pedagogicznych( Deutches Insitut fuer Internationale Pedagogiche Forschung) jako Wyższa Szkoła Międzynarodowych Badań Pedagogicznych, głównym zadaniem tej instytucji są badania w zakresie wybranych problemów pedagogiki międzynarodowej. [3]    Od 1964 przekształcono Wyższą Szkołę Międzynarodowych Badań Pedagogicznych w niezależny Instytut Badawczy działający jako fundacja.

Gromadzeniem  danych zajmują się ponadto Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Londyńskiego i Kolegium Nauczycielskie Uniwersytetu  Columbia w Nowym Jorku.

Na kontynencie afrykańskim udostępnianiem danych o kształceniu zawodowym zajmuje się : ,,Centre Europeen  pour le Developpement de la Formation Professionnale”.

Istnieją również instytucje nie podporządkowane UNESCO:

Organisation for Economic Cooperation and Development ( OECD) w Paryżu – zajmuje się gromadzeniem danych  statystyki porównawczej  w obrębie oświaty.

 

Europen Economic Community ( EEC) – zajmuje się badaniami dotyczącymi systemów oświatowych dotyczących szkolnictwa zawodowego w krajach Unii Europejskiej.

Council of Europe- w Strasburgu – gromadzi publikacje na temat oświaty wspierane przez Radę Europy.

Organisation of American States ( OAS) – prowadzi ośrodek dokumentacji dotyczący oświaty w państwach południowo amerykańskich , badaniami zaś zajmuje się wspomniana wyżej instytucja w Caracas.

Oficina de Education Iberoamericana w Madrycie zajmuje się publikowaniem rozpraw z zakresu pedagogiki porównawczej obejmująca kraje Ameryki Łacińskiej,  Hiszpanię, Portugalię i Puerto Rico.

Oprócz instytucji zajmującymi się gromadzeniem danych na skalę międzynarodową  istnieją również krajowe ośrodki zajmujące się zbieraniem i publikowaniem danych na potrzeby danego kraju. W Stanach Zjednoczonych jest to  The Intrnational  Council for Educational Development w Princeton, który zajmuje się badaniami  dotyczącymi studiów wyższych i szkolnictwa zawodowego na obszarach wiejskich.[4]

W Canadzie problematyka komparatystyczna oświaty dorosłych zajmuje się: The International Council for Educational Development w Toronto.

Badaniami osiągnięć szkolnych w różnych krajach zajmuje się  The  International Association for the Evalution of  Educational Achievment ( IEA).

W  Republice Czeskiej w Pradze  znajdują się dwa krajowe ośrodki informacyjne zajmujące się zbieraniem informacji o dokształcaniu nauczycieli Europen  Information Centre for the Further Education of Teachers oraz Europen Centre for Leisure and Education , który zajmuje się badaniami oświaty dorosłych w krajach Europy Wschodniej i Zachodniej.

 

Towarzystwa

Obok instytucji powołanych do badań i gromadzenia materiałów z zakresu pedagogiki porównawczej istotna rolę odgrywają również stowarzyszenia zajmujące się udostępnianiem zgromadzonych materiałów oraz wspieraniem współpracy międzynarodowej  pomiędzy specjalistami z tej dziedziny.

W 1970 roku powstała Światowa Rada Towarzystw Pedagogiki Porównawczej organizacja ta łączy narodowe towarzystwa komparatystyczne. Od czasu powołania tego towarzystwa do roku 1998 odbyło się dziesięć kongresów Światowej Rady poświęconej kształceniom nauczycieli, oświacie, kulturze i demokracji.

Cele i zadania pedagogiki porównawczej sprawdzają się nie tylko do opisu współczesnych systemów oświaty. Tematyka kongresów organizowanych przez Światową Radę Towarzystw Pedagogiki Porównawczej świadczy o żywym zainteresowaniu problemami społeczno – politycznymi dzisiejszego świata.

Tematyka kongresów:

1970 -  Ottawa              Kształcenie nauczycieli i pomoc krajom rozwijającym się

1974 -  Genewa            Skuteczność i nieskuteczność  szkół średnich

1977 -  Londyn             Kulturalna  różnorodność i polityczna jedność

1980 -  Tokio                Tradycje i innowacje w oświacie

1984 -  Paryż                Zależność i współzależność w oświacie

1987 -  Rio de Janerio  Oświata i społeczeństwo

1989 -  Montreal           Rozwój, komunikacja i język

1992 – Praga                 Oświata, demokracja i rozwój

1996-  Sydney               Tradycja, nowoczesność i ponowoczesność w oświacie

1998- Cape Town          Oświata, równość i transformacja[5]

W Brukseli znajduje się siedziba Towarzystwa Pedagogiki Porównawczej w Europie, którego celem jest wspieranie międzynarodowych badań porównawczych i publikacja  jego wyników.

Towarzystwo to co kilka lat organizuje międzynarodowe konferencje obejmujące problemy oświatowe i polityki społecznej związane z oświatą. Towarzystwo współpracuje ściśle z UNESCO, OECD, UE i Radą Europy. W Warszawie mieści się siedziba Polskiego Towarzystwa  Pedagogiki Porównawczej, które powstało w 1991 i zostało przyjęta do Światowej  Rady Towarzystw Pedagogiki Porównawczej i współpracuje z Towarzystwem Pedagogiki Porównawczej w Europie. [6]

 

Bazy Komputerowe

Szeroki dostęp do oświatowych baz komputerowych jest podstawowym warunkiem rozwoju systemów oświatowych. Poprzez wiedzę ku przyszłości: zapewnienie dostępu do informacji jest niezbędnym warunkiem rozwoju badań i wymiany doświadczeń problematyki pedagogiki porównawczej w skali światowej. Dostęp do informacji nabiera coraz większego znaczenia w zmieniającym się świecie edukacji. [7]

Największą znaną bazą  skomputeryzowaną z zakresu oświaty jest: ERIC- Educational  Resources Information Center powstała w 1966 w Stanach Zjednoczonych. Za jej pośrednictwem można uzyskać opracowania informacji naukowych z dziedziny oświaty( wyniki badań, materiały, referaty z różnych konferencji i sympozjów naukowych, publikacji naukowych, książek). Baza ERIC zawiera ponad 500 abstraktów z ponad 700 periodyków naukowych. Nad opracowaniem dokumentacji pracuje 16 specjalistycznych ośrodków naukowych  w USA. Użytkownicy sieci komputerowych mają bezpośredni dostęp do zbiorów bazy.

W  Europie bazy komputerowe zajmujące się gromadzeniem danych z zakresu pedagogiki porównawczej to : BLAISE – Britisch Library Automated Information Service w Wielkiej Brytanii.

W Niemczech  DIMDI – Deutsches Institut fuer Medizinische Dokumentation und Information.  We Włoszech – IRS-  Information Retrieval Service .We Francji znajduje się Pascal- Francuska Baza Informacyjna.

Poza Europą działają :  DIALOG – Lockhed Information Systems  ( USA). W Australii AUSINET- Australian Information Network,  African Source Research w Zambii, oraz Canadian Education Index i Indian Education Abstracts.

Oprócz wyżej wymienionych baz istnieją wyspecjalizowane gromadzące ściśle sprofilowane dane:

Comprehensive Disseration Index –  ma swoją siedzibę w Stanach Zjednoczonych gromadzi w swoich zbiorach mikrofilmy prac magisterskich i doktorskich.

Również tam znajdują się bazy:  Child Education Resources  ( dzieci uzdolnione) , Social Science Resarch oraz Sociological  Abstracts. Natomiast Programmes Appligues a la Selection  et la Compilation Automatigue de la  Literature ( Centre National De la  Recherche Scientifique  znajduje się we Francji.

UNESCO zajmuje się koordynacją programów informacyjnych: UNESCO Bibliographic

Database ( publikacje, dokumenty),  ISORID( koncepcje badań, sprawozdania na temat bibliotek, dokumentacji oraz archiwów), EDFAC ( warunki funkcjonowania oświaty), IEEN ( ochrona środowiska). Istotne zasługi dla rozwoju europejskiej bazy informacyjnej posiada Rada do Spraw Współpracy Kulturalnej.

 

Czasopisma

Ważną rolę w rozwijaniu współpracy naukowej w dziedzinie pedagogiki porównawczej odgrywają  międzynarodowe czasopisma.

Międzynarodowe Biuro Wychowania w Genewie już w 1933 roku  rozpoczęło publikację ,, Annuaire International d’Education et de l’Enseigmenet”. Regularnie wydaje kwartalnik ,, Education Documentation and Information: Bulletin of the IBE” oraz wydawnictwo ciągłe ,, Directory of Educational  Research Institutions”, które są cennym źródłem informacji dla komparatystów.  Instytut Pedagogiki  UNESCO w Hamburgu wydaje ,, International Review of Education” ( artykuły ukazują się w języku angielskim, niemieckimi francuskim) oraz ,, Internatinale Zeitschrift fur Erzieungswisschenschaft” i „Revue Internationale de’ Pedagogie”. [8]

Międzynarodowy rocznik,, The World Year Book of Education” publikują : Kolegium Nauczycielskie Uniwersytetu Columbia W Nowym Jorku i Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Londyńskiego.  Omawiana wcześniej baza komputerowa wydaje na bieżąco 2 miesięczniki: „ Resources in Education” oraz ,, Current Index to Jurnals in Education”.

Największe zasługi na polu wydawniczym ma niewątpliwie UNESCO,  wydawane  przez UNESCO Press: książki, periodyki, roczniki są swoistym kompendium wiedzy na temat pedagogiki porównawczej.[9] Wydawnictwo to wydaje ,,Catalogue of Publications oraz ,, Books in Print” , które to zawierają zapowiedzi wydawnicze.

Poprzez tą instytucję wydawany jest  kwartalnik UNESCO: ,, List of Documents and Publications”.

Obok czasopism najcenniejsze encyklopedyczne pozycje wydawnicze stanowią:

,, Directory of International Statistics, ,, Statistical Yearbook”, ,,Demographic yearbook”.  Informacje zawarte w tych publikacjach pochodzą z prawie wszystkich krajów  świata.

Oprócz wyżej wymienionych tytułów wydawniczych istnieje jeszcze szereg periodyków z zakresu pedagogiki porównawczej. Do najważniejszych z nich należą :

,,International  Review of Education”, ,,Prospects”  wydawane przez UNESCO. ,,Comparative  Education Reviev” ( USA), ,,European  Journal  of Education”( Francja), ,,Comparative  Education”, ,, Compare” ( Wielka Brytania), ,, Revista Latina Americana de Estudios Educativos”( Meksyk).

Międzynarodowe Biuro Wychowania ( IBE) wydaje dane bibliograficzne zawierające informacje na temat pedagogiki porównawczej z kilkudziesięciu krajów świata w serii

,, Documentation  et Information  Pedagogigues”.

Niezależnie od  UNESCO, istnieje kilka innych międzynarodowych i regionalnych organizacji  udostępniających dane statystyczne w swoich publikacjach. Economic and Social Commission for Asia and the Pacific wydaje:,, Statisitcal  Yearbook for Asia and Pacific”.

ONZ wydaje  Statisitical  Yearbook”. Economic Commission  for  Western Asia.  ONZ udostępnia ,, Statisitical  Abstract for the Arab World”.

OECD –Organizacja Współpracy i Rozwoju Ekonomicznego publikuje,, Education  Statistical in OECD Countries”.

Również charakter międzynarodowego rocznika pedagogicznego miało wydawane przez Komitet Nauk Pedagogicznych przy PAN czasopismo:,, Paidea”.

Szereg rozpraw polskich i obcych autorów opublikowano w ,, Kwartalniku Pedagogicznym”.

Dzięki współpracy międzynarodowej w zakresie oświaty, można pozyskiwać dane o systemach oświatowych na świecie. W dobie powszechnej globalizacji w jakiej niewątpliwie znalazło się również szkolnictwo, wzrasta znaczenie studiów  porównawczych z zakresu pedagogiki  i rola jaką spełnia  pedagogika porównawcza w doskonaleniu systemów oświatowych i dostosowywaniu ich do potrzeb nowoczesnych  społeczeństw. Już samo współdziałanie poszczególnych instytucji, charakteryzujące się brakiem dominacji jednej instytucji nad drugą dobitnie wyraża cele pedagogiki porównawczej : wymiana informacji powinna wspierać procesy reform oświatowych na świecie tak aby jak najskuteczniej zorganizować oświatę dla wszystkich, dążąc  do jej demokratyzacji.

 

Bibliografia

R. Pachociński,  Pedagogika  porównawcza, Bydgoszcz 1995

R. Pachociński , Zarys pedagogiki porównawczej, Warszawa  1998

W. Pomykało, Encyklopedia  pedagogiczna, ( W:) Pedagogika porównawcza Warszawa 1997

,, Dialog Europejski” , magazyn na rzecz integracji europejskiej,  Bruksela, Belgia,

 nr 2/1999

 

Uzupełnienie

EURYDICE

 

 

EURYDICE- sieć informacji o systemach edukacyjnych. Działa na zasadach stałej współpracy pomiędzy krajowymi biurami powołanymi przez ministerstwa edukacji w 29 krajach a centralnym Europejskim Biurem w Brukseli. Centralne biuro zostało powołane przez Komisję Europejską do koordynowania działań Sieci.

 

EURYDICE  zakłada sobie następują cele:

• Rozwój wymiany informacji o systemach edukacyjnych, ukazywanie ich różnorodności oraz wyszukiwanie elementów wspólnych – jednak bez formułowania sądów czy dokonywania jakichkolwiek zmian
• Informowanie (na szczeblu krajowym ) decydentów i administratorów z dziedziny edukacji, polityków, badaczy i wszystkich zainteresowanych o funkcjonujących w innych krajach rozwiązaniach.

 

Informacje o systemach edukacyjnych, w tym o polskim systemie, można znaleźć między innymi poprzez Internet : www.eurydice.org

 

Szczegółowe informacje o Programie EURYDICE można znaleźć na stronach internetowych Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji : www.socrates.org.pl/eurydice/informacja/informacja.html

 

www.wsp.kraków.pl   Eric

 

www.bg.am.lodz.pl/pl/zaso.html     Proquest